26/2/09


24/2/09

ODOLKIDS FANZINE 4. ZBKIA.

Ya adelantamos en su dia el contenido de este nuevo número del zine más rosa de Euskal Herria, que lo puedes conseguir por tan sólo 2 putos eypos, en lugares habituales o contactando con los editores del mismo a través de la siguiente dirección de correo electrónico:
odolkids@euskalerria.org

Comentando un poco por encima nuestras impresiones... sobre el uta, uta... ya pasando del tema... y nos pasamos a leer lo que nos cuentan los Azpeitxarras de Friday´s Crew en una entrevista en la que se hace un repaso a la trayectoria de varios miembros por distintas bandas surgidas en la comarca del Urola.

Tras ello, un resumen de la historia y discografia de los estadounidenses Bad Brains en euskera de Bergara y nos pasamos a la sinvergüenza entrevista a una de las bandas que mejor vemos ultimamente y esperemos nos ofrezcan algo nuevo en breve...

Doubling Boys.
El Degollador esta vez ha tenido trabajo, pero tampoco se ha herniau... y llegamos a la página central donde encontramos un póster del Dinamo, el cual sabemos que cuelga ya de la pared de la habitación de decenas de chicas adolescentes.

Nos vamos a la France con una entrevista traducida al euskera del fanzine Une Vie Pour Rien? a The Herberts, banda formada en Paris en 1990.

Leemos a Wilko haciendose el aitona y nos pasamos a la entrevista a los aitonas de Vomito que está bastante interesante, tras lo cual vienen dos páginas dedicadas al programa de radio Kaleko Mobida.

Nos metemos en la recta final con otra entrevista traducida del fanzine UVPR? a la banda ochentera Camera Silens y acabamos con otra entrevista, ésta a los arrasatearras Never Surrender, gran banda.

En nuestra copia falta la última hoja que me he enterado que era una sección de contactos... sabemos quien ha sido, devuelvela por favor.

Acabaremos dando las gracias a todos los que habéis hecho posible este número y animar a la gente a que colabore con el 5... que el Odolki Mola!

21/2/09

DDT banaketak

DDT es un colectivo creado entre gentes procedentes de experiencias diversas, desde el campo de la contrainformación, fanzines y radios libres, a gaztetxes, grupos antimilitaristas, zines sobre la escena musical, y demás expresiones creativas y reivindicativas, comunes a toda la geografía de Euskal Herria.

El motivo que nos impulsó a poner en marcha este proyecto fue la necesidad de sistematizar, reorganizar, posibilitar el acceso a toda la oferta creativa que se larva en los márgenes y fuera del circuito comercial y cuyo fin no es el lucro, sino la comunicación de unas formas o unos contenidos en diferentes soportes, sin cabida y contra la concepción de la expresión como consumo y negocio.


Así, en nuestro catálogo, podéis encontrar materiales escritos, revistas contrainformativas, fanzines musicales, cintas, discos, compactos, materiales reivindicativos como txapas, camisetas, pegatinas, informes, libros...y en general cualquier material autoproducido por sus autoras que comunique la otra visión de la cultura y la realidad social.


Creemos que ya es hora de desechar la competencia y aunar esfuerzos para que todas las creaciones y reivindicaciones opuestas al modelo autoritario y amuermante salgan a flote y se expandan, llegando a ser un elemento distorsionador de la industria cultural, rompiendo la lógica del espectáculo paralizante y del negocio empresarial.


Pretendemos potenciar la ampliación de las redes comunicativas y facilitar el acceso a ideas, gentes, tribus y colectivos en clave no comercial, con la pretensión de contribuir a la desestabilización del chiringuito cultural y a la desestructuración del muermo social.
Algo se está expandiendo entre el bromuro cultural.


18/2/09

PRESENTACIÓN

http://musica16antifa.wordpress.com/

Esta web nace con la idea de difundir gratuitamente música 100% antifascista, dando igual el estilo ya sea punk, oi, ska, rap… por lo tanto en esta web no tienen cabida los grupos apolíticos, ni ambiguos.

Con la creación de esta web queremos poner nuestro granito de arena para acabar con la música rac y dejar claro quien es de los nuestros y quien esta contra nosotros. Dejando claro que escuchar música rac una manera de apoyo al nazismo, ya seade descargas por Internet o comprando en tiendas. Por que como dicen algunos que la música rac es solo música anticomunista, a nosotros como anarquistas y comunistas que somos nos da igual de asco por que esos grupos son fascistas y racistas.

Como hemos dicho antes esta web la descarga de música es totalmente gratuita, no sacamos ningún beneficio por las descargas, creemos que la distribución de la música debe ser gratuita y siempre con un precio lógico, no debe haber un canon digital el cual se benefician algunas personas, la cultura, debe ser libre e universal. Aunque esto es gratuito no queremos olvidar que esto sirve para que escuchéis los discos y luego los que os gustan los compréis pues sino nuestros grupos desaparecerían.

En la pagina no están por el momento puesto todos los grupos antifascistas poco a poco iremos poniendo mas estamos en ello, de todas formas podéis mandar vuestras peticiones a este correo musica16antifa@gmail.com
AMA LA MÚSICA ODIA AL FASCISMO
FUCK DE RAC

14/2/09

Forumera Mundua musikaren ikuspegitik

"Gutxiren artekoa denean ahalbideratzen da matxinada, bestela ez."
Ritxi AIZPURU Musika argitaratzailea (Gara)
Kazetariek musikariei maiz egiten dieten galderei buruz hausnarketa txiki bat eskatzen dut. Musika egitean mezuren bat helarazi nahi diezue entzuleei? Badu mezurik zuen musikak? Musikak mezua izatea derrigorrezkoa da? Bada mezurik gabeko musikarik? Zerbait errebindika daiteke musikarekin? Musika musikagatik existitzen da? Abestien hitzak borrokalariak dituzue? Hitz inozoak dituzue? Zuen mezua mezurik gabekoa da?

Hausnarketa txiki bat baino, hauek supituki burura etorritako erantzunak dira eta era berean ez dira erantzun, bai moduzko zeharkako ihardespenak. Musikariek munduari eta beronen egoerari buruzko erantzunekin eta kantuen izenburuekin emandako erantzunak dira. «Pop goes the World» abestian Kanadako Men Without Hats taldeak garbi utzi zuen, mundua ez doa popatik baizik eta pop, lasai, itxuroso, sestrarik gabe, kalapitak urruti direla. Kantu honen doinuan daude oinarriturik futboleko hooligan askoren abestiak. Beste puntara joan zen Bob Marley abestean «So much trouble in the World». Mundua larriki zauriturik ikusten zuen rastafariak. Munduko biztanle gehienak gutxiren azpian ikusten zituen, makilatuak eta bortxatuak halabeharrez. The Dammed punk taldeko Captain Sensible popzaleak «Stop the World» bizi eta arina idatzi zuen. Baina, mundua gelditzea baino hobeto legoke munduko hainbat gelditzea. Antzera ibili zen Hertzainak taldea, «Hau dena aldatu nahi nuke» edo «Mundu berria daramagu bihotzean».

Krisia aipatzen den guztietan etortzen da askoren ahotara Supertramp taldearen leloa, galderarekin erantzuten zion galderari. Alec Empire erreboltariak Atari Teenage Riot talde basatia bideratu zuen. Bakarrean ateratako lan batean «New World Order» dena eraldatzea proposatzen du. Baina, giza aldaketaren aukera txikienaren ideia edo zantzurik bada gaur egun? Bizitzak momentu asko ditu eta batzuetan ausartzen gara esatera Gloria Gaynor abeslariarekin batera «What a wonderfull World» edo «Everybody wants to rule the World»; hots, mundua mundu guztiak gobernatu nahi du. Diskurtso instituzionalek hauteskunde bidez egitea derrigortzen dute, matxinada, beraz ez da inolaz ere posible.
Gutxiren artekoa denean ahalbideratzen da matxinada, bestela ez. Zergatik joan behar dugu euren (geureak izango balira ere berdintsu izango litzateke) hauteskundeetara? Zertarako balio dute hauteskundeek? Jendeari bizitza kolektiboaren dimentsioa birrintzeko. Ez garela ezer irudikatzeko geure buruan (demokrazia). Elkarrekiko kontzientziarekin eta komunitatearen jokatzearekin eskaintzen edo jatera derrigortzen gaituzten euren ustezko eta beharrezko baloreei porrot eraginda indartuko gara, ordezkaritzak pikutara bidaliz. Mundu berria? Musika berriarekin, mundu berria? Joan daitezela euren musikarekin beste nonbaitera.

11/2/09

ELEKTRONIKA zuk zeuk, zure kaxa

entzun.com
Musika sortzeko prozesua ariketa mentala da funtsean. Sortzaileak buruan dituen melodia eta erritmoak soinu bilakatzeko baina, bitarteko fisikoak behar ditu. Duela gutxi arte musika-tresna klasikoak zein musika-tresna elektronikoak ziren aukera bakarrak. Egun, teknologia informatikoaren garapenari esker sortzaile asko eta asko dira musika sortzeko ordenagailua erabiltzen dutenak.
Gero eta ohikoagoa da ordenagailuen erabilera musika ekoizpenaren munduan. Benetan bitxia da, egun, ordenagailurik erabiltzen ez duen soinu estudio edo soinu teknikaria. Are gehiago, soinu estudioen itxura erabat eraldatzen ari da eta lehen sampler, sintetizadore, erritmo kutxa eta efektuak sortzeko kablez beteriko trasteek zuten tokia orain ordenagailuek hartu dutela esan daiteke. Izan ere, duela 15 bat urte soinu estudio batek zeukan teknologia berdina gaur egun edozeinek etxean izan dezakeela esatea, eta merke-merke gainera, ez da gehiegikeria.


Teknologiaren nolabaiteko demokratizazio baten aurrean gaude, ekipo informatikoak gero eta merkeagoak dira, programak gero eta eskuragarriagoak, eta honek musikari profesional eta amateur asko bultzatzen du informatikaren alorrera hurbiltzeko. Ordenagailuak aukera handiak ematen dizkio musika sortzaileari, musika elektronikoaren eremuan zein beste edozein estilotan. Gero eta ohikoagoa da besapean ordenagailu portatila daraman musikaria ikustea, eta dj-en kabinetan ordenagailuak platerak bezain ezinbestekoak bilakatzeko ez da gehiegi falta. Punk mugimenduak bultzaturiko “do it yourself” (zuk zeuk egin ezazu) berri baten aurrean gaudela esan daiteke, egun ia edozeinen eskura dagoen teknologia multinazionalek beren ekoizpenetan erabiltzen dutenaren oso antzekoa baita. Era berean, programa informatikoen erabilera gero eta errazagoa da eta inolako musika edota informatika ezagupenik ez duenarentzat ere oso erabilgarriak dira. Zure burua eta zure ordenagailua da behar duzun guztia erritmoak sortzen hasteko, sekuentziak moztu eta itsasteko, efektuak sartzeko, kanal desberdinak nahasteko eta… voila! abesti bat sortu duzu. Ados, ez da hain erraza, magiarik ez dago hemen, baina praktika pixka batekin epe ertainean oso emaitza onak lor daitezke.


Lana eta aukerak
Musika sortzeko prozesuan ordenagailuak joka dezakeen papera desberdina da bakoitzak bilatzen duenaren arabera. Ordenagailuak musika-tresna askoren soinuak imitatu dezake, batzuk beste batzuk baino hobeto. Askotan erritmo baseak programatzeko besterik ez da erabiltzen, bateria erritmoak eta baxuak (horietan lortzen baitira emaitzarik hoberenak), hauen gainean melodiak eta ahotsak sartzeko. Bestetan, dantzarako musika elektronikoaren estilo desberdinetan batik bat, ez da zaila hasieratik bukaeraraino ordenagailuaren bitartez sortutako abestiak topatzea. Halaber, musikari askok modu osagarri batean erabiltzen dute ordenagailua. Esaterako, gitarra jotzen duenarentzat oso erabilgarria izan daiteke bateria eta baxua programatu ahal izatea honen gainean gitarra jotzeko, entsegu-lokalera joan behar izan gabe, hortaz, taldekideen ordutegi desberdinen arazo klasikoa nolabait konpontzen delarik. Aukerak asko eta onak badira ere, ordenagailuek ezin dute dena egin, eta oraingoz gitarra flamenko bat edo giza ahotsaren soinua sortzeko hobe dugu metodo klasikoetara jotzea.


Zure nahia denbora-pasa bezala nahiz profesionalki aritzea bada aukera desberdinetarako software aproposa lor dezakezu. Programa desberdinek ehunka soinu eta efektu erabiltzeko oso modu erraz eta grafikoak biltzen dituzte eta. Funtsean, ordenagailuaren bitartez musika sortzeko prozesua puzzle bat egitearen antzekoa da. Programa gehienek soinuz betetako liburutegiak dituzte eta konposizio prozesua soinu hauek sailkatu, bata bestearen ondotik jarri, bukleak eta sekuentziak sortu eta horien gainean efektu desberdinak sartzean datza. Internet oso gida lagungarria da hasi nahi duenarentzat. Milaka webgune daude programa desberdinei buruzkoak, foroak eta tutorialak. Zure ordenagailua estudio birtual bat bilakatzeko behar duzun guztia erraz aurkituko duzu pixka bat bilatuz gero.


AITZINDARIAK
Punk mugimenduak bultzatu zuen do it your self filosofia, beti ere elektronikara aplikatuta, dossier honen abiapuntutzat hartu dugu. Teknologiaren aurrerakadak eta ekipoen merkatzeak elektronika “gizarteratzea” eta zabaltzea ahalbidetu dute azken 20 urteotan. Hala ere, elektronikak jatorri kultua dauka, esan nahi baita lehen saiakera serioek intelektualen gogoeta eta ikerketak izan zituztela jatorri. Esaterako, Luigi Russolo margolari eta poeta futurista hotsak sortzeko makinak – Intonarumori deitutakoak – egiten hasi zen 1910 urtera aldera. Hala ere, ofizialki musika elektronikoa ez zen 1951 urtera arte sortuko, Robert Beyer eta Herbert Eimert alemaniarren eskutik. Elektronikaren bitartez sortutako tonuak zerabiltzan lehen konposizioa egin zuen bikote honek. Elektronische musik kontzeptua esaterako, Eimertek berak eta bere ikaskide Stockhausenek asmatu zuten. Euskal Herrian ere aitzindaririk izan dugu, eta ez nolanahikoak. Jose Luis Isasa donostiarra dugu inportantena. Rafael Balerdi eta Juan Arteagarekin batera Donostiako Musika Elektronikoaren Estudioa sortu zuen eta bere zuzendaritzapean Abangoardiako Musikaren Lehen Jaialdia antolatu eta burutu zen 1973ko irailaren hondarrean. Isasak, piano eta elektronikarako Agueri I eta II lanak konposatu zituen besteak beste.
artikulu osoa:

10/2/09

Extracto de una entrevista a Víctor Bisonte -Oi The Arrase

ALM. Y llegados a este punto y habiendo sido Oi The Arrase uno de los máximos exponentes del Oi en el estado, ¿qué opinas de la situación actual del movimiento skin en lo que respecta a la política y las tensiones que se derivan de ésta (RASH, BAF vs apolíticos, no quiero hablar de nazis)?
V B. Nosotros somos una banda anarquista, con eso lo digo todo. RASH, BAF y muchas otras organizaciones antifas saben que tienen nuestro apoyo. Tensiones siempre las ha habido y las habrá. No sé en qué punto están las cosas pero bueno, no podemos hacer mucho, lo único seguir como siempre haciendo las cosas a nuestra manera.
ALM. ¿Sabes que a Suburban Rebels les llegaron a suspender un concierto en Madrid? ¿Qué opinas de ello?
V B. No tengo ni idea del porqué.

ALM. Me había perjurado que no lo iba a volver a preguntar pero no puedo… ¿Qué opinas de la agresión que sufrió Wattie y su hermano en Madrid por parte de antifascistas? ¿Te molan Exploited?
V B. Me parece una burrada. A mí me gusta Exploited, sé que tocan mucho en Alemania y allí jamás les dijeron nada. Conozco a su mánager en Alemania y sé que está metido en historias antifas, no creo que haya sospecha de nada. No me parece bien lo que ha pasado.

Entrevista completa en: http://www.lilimarleen.es/

9/2/09

Des-kontrol en Radio Euskadi

El programa musical de Radio Euskadi La Jungla Sonora entrevista a la banda de Arrasate Des-kontrol envuelta desde hace varios años en una polemica politico-musical.




Enlaces con las noticias relacionadas con el grupo:


OPINION DE SARE ANTIFAXISTA
"La Jungla Sonora" de Radio Euskadi entrevisto este lunes a Des-Kontrol. Hemos seguido la entrevista de unos 45 minutos, y nos resulta sorprendente escuchar... (ha estas alturas y como hoy hemos escuchado), que todo esto han sido un cumulo de "txorradas", que ha sido una cosa "salida exclusivamente" de Bilbo y que su "Hipokrisia eta faxismoaren aurka" lo han sacado para que "l@s chabal@s de 14 años no tubieran una mala idea sobre ellos".


Esperavamos algo mas, tanto del grupo en si, como de Ritxi Aizpuru (con quien hemos tenido varias conversaciones).Nos sentimos tristes y en el fondo defraudad@s, esta ha sido una nueva desilusion para much@s Antifascistas Vasc@s y amantes de la musika. Desilusion, por ver perdida esta buena oportunidad, de haber podido utilizar de una manera positiva y constructiva esta entrevista con tanta difusion, para acabar definitivamente con todo esto.... Una pena.




8/2/09

La Plataforma.

Contrainformación multimedia, Hip Hop piquetero... Somos un colectivo de militantes anticapitalistas, que nos involucramos en la lucha por la subversión del orden impuesto reivindicando el arte como arma política. Un proyecto de contrainformación audiovisual, un altavoz de los protagonistas de la desobediencia popular.

http://theplatform.nuevaradio.org/index.php

6/2/09

Kaleko Doinuak (107.5 fm Irola Irratia)

Historia de la música italiana, influenciada por la onda jamaicana

ESTE SÁBADO (18:30h):
Nos vamos a tierras transalpinas para comentaros la historia de algunos grupos italianos, que influenciados por la onda jamaicana, nos han dado grandes momentos musicales: ARPIONI, RADICI NEL CEMENTO, STATUTO, 3MENDE... e influencia mas rockera, punk, OI! como SENZA SICURA, LOS FASTIDIOS, NABAT,ERODE...

También tendrán un espacio CLAUDIO "RED" SPAGNA en el 14º aniversario de su muerte.

questa radio e per te... intanto ascoltatevelo !!

5/2/09

ROOTS & CULTURE, SUSTRAI ETA KULTUR MUSIKALAK (2. ZATIA)

entzun.com (2006, EKAINA – UZTAILA) Aritz Sound System
Marcus Garvey Marcus Garvey 1887an jaio zen, Jamaikako St Ann’s konderrian. Espainiar zein ingelesen aurka borrokatuz, esklabutzatik askatzea lortu eta irlaren erdialdeko mendietan herri independentea osatzea lortu zuten Maroons-en ondorengoa zen. Hogei urte zituenean Kingston hiriburura joan zen, eta sindikalgintzan aritu zen. Costa Rica, Ecuador, Nicaragua, Honduras, Kolonbia eta Venezuelan komunitate afroamerikarrak jasandako esplotazioa bere larruan ezagutu eta gero, Londonera joan zen. Bertan afrikar herriaren historia ezagutzeko eta sakontzeko aukera izan zuen, eta Herri Beltzaren historia aberatsak liluraturik –garai hartan datu historikoak, fantasia eta mitologia bereiztea zaila zen– Jamaikara bueltatu zen.

1914an Beltzen Kontserbaziorako eta Garapen Unibertsalerako Elkartea eta Afrikar Komunitateen Liga sortu zituen. Herri Beltzaren sustraiak ezagutaraztea eta beltz izatearen harrotasuna sentiaraztea zituen helburu. “Bere historia ezagutzen ez duen herria sustrairik gabeko zuhaitza bezalakoa da» esan ohi zuen. Dirudienez, garai hartan Garveyren ideiak muturrekoegiak izan ziren jamaikarrentzat, eta AEBetara joan behar izan zuen bere mezu iraultzailea zabaltzera. Askoz ere harrera beroagoa izan zuen han, eta New York hiriko Harlem auzoan paratu zuen egoitza. Beltzen Garapen Unibertsalerako Erakundea sortu zuen, eta milaka jarraitzaile izan zituen. Haietako bat Malcolm X zenaren aita izan zen, geroago arrazista zurien Ku Klux Klan taldeak hil zuena. Malcolm X-k ere beltz komunitatearen eskubideen alde eman zuen bizitza. Malcolmek, oinarrizko eskubideen alde bide guztiak zilegi zirela pentsatzen zuen, baita defentsa armatua ere, eta iritzi horrek hainbat arazo ekarri zizkion. Garveyk, Afrikatik indarrez kanporatu zituzten afrikarrek bertara itzultzeko eskubidea zutela aldarrikatzen zuen. Horretarako, ontzi-enpresa antolatu eta Afrikarako bidaiak saltzen zituen. “Herri guztien burujabetza fisiko, sozial eta politikoan sinesten dugu. Herri orok berezko ideiak eta berezko zibilizazioa garatzeko eskubidea du, eta baita gainontzeko herriekin negozioak egin eta merkataritzan aritzeko pribilegioa ere. Afrikan indartsu garatuko den nazio beltz boteretsuan sinesten dugu”, zioen Marcus Garvey-k. AEBetako beltz askok ere ideia horietan sinesten zuten. Gobernuarentzat, ordea, arriskutsua zen kontu hura eta iruzur fiskala eta zergak ez ordaintzea leporatu ondoren, Garvey kartzelaratu egin zuten 1923an. Lau urte geroago geratu zen aske. Jamaikara itzuli zen, baina bertako agintariek, Garveyren hitzen beldur, Londonera deportatu zuten. Han hil zen, 1940an, bakarrik eta sosik gabe. Zenbait urte geroago Jamaikako gobernuak seme kuttun izendatu zuen. Hazia, beraz, ereinda zegoen. Eta nahiz eta Garveyk esandako gauza askok oihartzun handirik izan ez, Herri Beltza askatuko zuen errege beltzaren etorreraren aurreikuspenak erlijio berriaren sua piztu zuen. Kointzidentzia hutsa izan daiteke, baina Marcus Garveyk hitz haiek esan eta lasterrera Haile Selassie Etiopiako gobernuburu koroatu zuten. Hura izan zen jamaikar txiroek behar zuten seinalea. Hark behar zuen Garveyk aurreikusitako salbatzailea, Jainkoaren ordezkaria, afrikar guztiak miseriatik atera eta kolonialismoarekin amaitu ondoren anai-arreba guztiak sorlekura bueltatuko zituena. Gizajoak…
Rasta erlijioa
Jamaika, Karibeko gainontzeko uharteak bezala, haizeteen ondorioak pairatzen ohituta dago. 1966an jasan zuen haizetea, ordea, ez zen nolanahikoa izan, eta arrasto sakona utzi zuen, betiko, biztanleen artean. Haizete hark, ondorio fisikoak baino gehiago, biztanleen pentsaeran utzi zuen arrastoa. Urte hartan, Etiopiako enperadore Haile Selassiek Jamaika bisitatu zuen, eta betiko aldatu zuen jamaikar askoren bizitza. Jendea kale gorrian eta egoera larrian aurkitzen denean, hiru aukera izan ohi ditu: arazoei aurre egin eta egoera aldatzeko gogor borrokatu; etsi; eta besoak gurutzatu eta egoera egun batetik bestera konponduko duen izaki ahalguztidun batengan sinetsi. Lehenengo biak gogorrak dira eta, beraz, jende askok hirugarren aukera hautatzen du. Mendeetan zehar erlijio desberdinak indartsu mantendu badira, egoera larrian bizi den jende asko egon delako da. Jende horrek mundua hobetuko duen Jainko baten beharra izan du, egoera aldatuko duen norbaitengan sinesteko beharra, eta jamaikarrengan behar hori oso indartsua izan da betidanik. 1962an, independentzia lortu eta gero, gauzak hobetuko ziren esperantza handia zen jamaikarren artean. Urteak pasa ahala, ordea, egoera bere horretan mantentzen zela ikusita, bertako politikoengan jarritako konfiantza galdu eta beste zerbaiten bila hasi ziren. 1966an, azkenean, egin zituzten otoitzei erantzun egin zitzaiela pentsatu zuten jamaikar askok, Etiopiako Enperadore Haile Selassiek Jamaika bisitatu zuenean. Urte batzuk lehenago Marcus Garvey filosofo eta profeta honela mintzo zen: “Begira ezazue Afrikara, Errege Beltza koroatuko da bertan, eta bera izango da Salbatzailea”. Hitz horiek esan eta lasterrera Ras Tafari Makonnen izeneko jauntxo etiopiarrak estatu kolpea eman zuen, eta agintean jarri zen. Haile Selassie izendatu zuen bere burua, Hirutasun Santuaren Boterea, Erregeen Erregea, Jaunen Jauna, Salomondar Dinastiaren 225. Enperadorea, Judako Leinuko Lehoi Konkistatzailea eta Jainkoaren Ordezkaria. Jamaikarrak txundituta geratu ziren Haile Selassierekin, eta espero zuten salbatzailetzat hartu zuten. Gero, bere inguruan erlijio berria sortu zuten: Rastafarismoa. Ziurrenik nahigabe izan arren, Marcus Garveyren aurreikuspena izan zen, beraz, erlijio honen oinarria. Baina nor zen Marcus Garvey, eta zergatik ematen zioten horrenbesteko garrantzia jamaikarrek bere esanei? Gaur egungo ikuspegitik Marcus Garvey aztertzea ez da batere erraza. Batzuentzat bere arrazakideen miseriari eta sinesmen beharrari etekina atera zien enpresaria izan zen. Besteentzat, berriz, arraza beltzaren askatasunaren alde bizia eman zuen laguna. Eztabaidagarriak izan daitezke bi ikuspegiak, baina inork gutxik jartzen du ezbaian Marcus Garveyk egindakoek eta esandakoek garrantzia izugarria izan dutela izaera beltzaren eraikuntzan. Arraza beltzaren askatasun fisikoaren eta mentalaren oinarriak jarri zituen, eta gaur egun oraindik ere handitzen eta zabaltzen ari den hazia erein zuen.

Eta Etiopian zer?
Ras Tafarik, Haile Selassie bihurturik, boterea eskuratu bezain laster, Etiopiak ordura arte zuen erregimen feudalarekin amaitzeko neurriak hartu zituen. Konstituzio berria onartu ondoren, Etiopiako biztanleak ofizialki jauntxoen morroi izatetik inperioaren hiritar izatera pasa ziren. Lehen eta bigarren mailako irakaskuntza sarea sortu zuen eta nekazal guneetako biztanleak irakurtzen eta idazten ikas zezaten ahalegin berezia egin zuen. Aldaketak, ordea, mantso iristen ziren. Bitartean, Selassie enperadoreak aberastasunak pilatzen jarraitzen zuen. Halaber, nazioarteko bidaiak egin eta kanpoko gobernuekin harremanak estutzen zituen, baita Espainiako Franco diktadorearekin ere. 1935ean, Benito Mussolini diktadore faxista buru zutela, italiarrek Etiopia inbaditu zuten. Selassiek ihes egin behar izan zuen, Ingalaterrara, eta Nazioarteko Ligari laguntza eskatu zion. Ez zioten jaramonik egin. 1941ean, ordea, ingelesen laguntzarekin italiarrak kanporatu eta Etiopia “askatzea” lortu zuten. Hala ere, Selassiek agindutako hobekuntzak ez ziren iritsi, eta biztanleen egoerak okerrera egin zuen. Testuinguru hartan, 1973an izandako lehortearen ondorioz, ehun mila inguru etiopiar hil ziren. AEBek eta Sobiet Batasunak mundua banatzeko zuten borrokaren ondorioz, berriz, Etiopia eta Somaliaren artean guda lehertu zen. Eritrearen askatasuna izan zen sua piztu zuen sugarra. 1974an, militarrek estatu kolpea eman zuten, eta jarri bezala kendu zuten boteretik Selassie. Gaur egun, oraindik ez dago argi enperadorearen heriotza nola izan zen.
Hainbatek jainko moduan gurtzen dute Haile Selassie, Ras Tafari. Baita Marcus Garveyren jarraitzaileek ere, nahiz eta bizi izan zen bitartean Marcusek zalantzak azaldu zituen honi buruz.

Esklabutza garaiak Jamaikan
Espainiar konkistatzaileek aurkitu zuten Jamaika, Cristobal Colonen bigarren bidaia zoroan. Irlako lehen biztanleek Xaymaka deitzen zioten Karibe itsasoan dagoen paradisu honi. Ibai eta basoen lurra da Xaymaka. Espainiarrek, iritsi bezain laster, irlako biztanleak esklabo hartu eta aberastasun guztiak ustiatu zituzten. Espainiarrek eramandako gaixotasunak ezezagunak ziren xaymakarrentzat, eta ez zuten gaixotasun haien aurkako edaberik. Ondorioz, asko izan ziren gaixotasun haiek hartuta hil zirenak. Bizirik iraun zutenak, berriz, lan gogorrak egitera izan ziren behartuak, eta urte gutxitan espainiarrek irlako biztanle gehienak akabatu zituzten. Gero, esku-lan berriaren bila Afrikara joan ziren, eta bertako beltzak esklabo bihurtu zituzten. Baldintza izugarrietan eraman ohi zituzten Afrikatik Ameriketara. Itsasontzietako ziegetan pilatuta, gorputz osoa kate herdoilduekin lotuta eta nahikoa elikagairik gabe, milaka beltz hil ziren amesgaiztoetako bidaia haietan. Itsasoa izan zuten hilerri. Indartsuenek soilik irauten zuten, baina Jamaikara bizirik iristea lortzen zutenak, gero, saldu egiten zizkieten, lau sosen truke, bertako lurjabe dirudunei. Gizonak abereak bailiran jartzen zituzten lanean, sailetan. Emakume batzuk soroetan egiten zuten lan, besteak etxeko lanetan jartzen zituzten, eta ederrenak eta gazteenak emagaldu bihurtu zituzten. Gutxi batzuk lurjabeen zapalkuntzatik ihes egitea eta irlako erdialdeko mendietan babestea lortu zuten. Maroonak ziren, borrokalari sutsu eta ausartak. Urte askotan ibili ziren espainiarren aurka borrokan. Ingelesek espainiarrak Jamaikatik bota eta agintea eskuratu zutenean ere, gogor aritu ziren ingelesen aurka, kikildu gabe. Ingelesek, espainiarren moduan, esklabo gehiago ekartzen jarraitu zuten. 400 urtez luzatu zen amesgaizto hura (esklabutza ofizialki 1833an debekatu zen).


Gauzak aldatu dira esklabo merkatari
Sua piztu eta erre zaitezke
Gauzak aldatu dira esklabo merkatari
Sua piztu eta erre ahal izango zara
Gauzak aldatu dira esklabo merkatari
Sua piztu, erre egingo zara
Zigorraren soinua entzuten dudan bakoitzean
Odola izozten zait
Esklaboen itsasontzia gogoan dut
Nola bortxatzen gintuzten gogoan dut
Gaur egun, aske garela diote
Txirotasunera kateatuak egoteko soilik
Jainkoa ezjakintasuna besterik ez da
Dirua egiten duen makina besterik ez da
Jainkoa erregutu dadila gure arimaz.

Slave Driver- Bob Marley and The Wailers

3/2/09

ROOTS & CULTURE sustraiak eta kultura (1. ZATIA)

entzun.com
Sustraiak eta Kultura. Bere historia ezagutzen ez duen herria sustrairik gabeko zuhaitza bezalakoa dela esan ohi zuen Marcus Garvey jamaikar profetak. Afrikan daude Herri Beltzaren sustraiak. Afrikan omen daude gizaki guztion sustraiak; baina, zer dakigu benetan sustrai horietaz? Milaka urteetako historia da hori eta jarraitu dituen bideak berriz anitzak. Ez gara orain ur sakonegietan sartuko, baina erreportaje honi dagokionez, mende gutxi batzuk atzera egitea beharrezkoa zaigu.

Aurrekari historikoak
Kristautasunak inposatutako egutegiaren arabera, XVI. mendea izan zen gizakiak gizakia esklabo bihurtzeko basakeriak neurrigabeko tamaina hartu zuena. Arabiarrak, portugesak, espainiarrak, ingelesak eta beste hainbat gobernu inperialistak gizakien merkataritzarekin eta sufrimenduarekin izugarri aberastu ziren. Afrika beltza kolonizatu eta esklabo bihurtu zuten. Herri Beltzaren sarraski fisiko eta kulturalaren hasiera izan zen. Esklabo modura, indarrez, “Ameriketara” eramandako gizon emakumeetako batzuk Xaymakako “paradisura” eraman zituzten (Xaymaka deitzen zioten bertako biztanleek, espainiar kolonizatzaileek Jamaika izena jarri aurretik). Bertako soroetan abereak bailiran lanean eduki zituzten eta abereak bailiran, afrikartasunaren zeinu guztiak ezabatzeko ahaleginak egin zituen gizon zuriak. Hizkuntza, erlijio eta ohitura afrikarrak debekatu zizkieten eta arrotzak indarrez inposatu. Mendeetan bigarren mailako sasi gizakiak zirela pentsarazi zieten. Azal iluna edukitzeagatik gutxiago zirela, eskubiderik ez zutela eta lotsatuak sentitu behar zirela esan zieten. Zorionez, ahozkotasunari esker hasieran eta musikaren bidez beranduago, esklabo batzuk Afrikarekin lotura mantentzea lortu zuten. 1833an esklabutza amaitzen da teorian, praktikan ordea urte asko igaro beharko ziren esklabutza fisikoarekin amaitzeko eta are urte gehiago beharko dira buruko esklabutzarekin amaitzeko. Bide horretan izugarrizko pausoa emango zuen Marcus Garvey-k. Berak esandakoei esker, afro-jamaikar askok urteetan inposatutako esklabutza mentalaren kateak apurtuko zituzten. “Beltza naiz eta harro nago. Afrika da nire ama lurra. Beltza ederra da. Gizon emakumea naiz eta gizon emakume askea izan nahi dut. Eskubidea dut. Herri baten partaide naiz, historia, hizkuntza, erlijioa, ohiturak eta kultura duen herri bateko gizasemea naiz eta arro nago. Mundu guztiak jakin dezala”.

Roots & culture, sustrai eta kultur musikalak
Roots & Culture hitza erabiltzen dugunean, reggae bezala ezagutzen den zuhaitz musikalaren adar batetaz ari gara, hasiera batean Jamaikako historiaren garai zehatz batean (1974-1980) sortzen den reggaearen azpi estiloaz ari gara. Baina Roots & Culture ez da soilik musika. R&C Marcus Garvey da, R&C Herri Beltzaren historia da, esklabutza garaia, Afrikarako itzulera, beltza izatearen harrotasuna da. Musikarien jarrerarekin zerikusia du, kantuen letrekin eta mezuekin. Hori eta gehiago. Roots & Culture reggae, aurrekariakReggaea, beste edozein musika bezala, etengabeko garapenean dago. Reggae musika Jamaikan sortzen da eta beste musika estiloen garapenaren ondorioa da. Labur azaltzen saiatuko gara. 50. hamarkada amaieran jamaikarrek entzuten duten mento eta calypso estiloei, AEBetatik datorren rhythm&blues-a gehitu behar zaio. Estilo erritmiko horren eraginez (estiloa kopiatu nahian) sortzen da ska musika. 1962an Jamaikak Britainiar Inperioarekiko independentzia lortzen du (nahiz eta Commonwealth erakundearen barruan mantentzen den). Itxaropenerako urteak dira, urte alaiak dira eta alaitasun horren ispilu da jamaikarren ska musika; alaia, dantzagarria eta oso erritmikoa. 60. hamarkadak aurrera egin ahala, AEBetan soul musikak indarra hartzen du, erritmikoki lasaiagoa da eta erritmo berri hauen eragina nabaritzen da Jamaikan. Turismoaren sorrera urteak dira, AEBetako dirudunak Jamaikara doaz atseden bila eta atsedenerako musika lasaia behar dute, goxoa eta atsegina. Skaren erritmoak moteldu eta rock-steady bezala ezagutzen den erritmoa sortuko dute jamaikarrek. Maitasun mezuak dira nagusi. Jamaikarrek askatasun politikoa lortu dute, baina horrek ez die onura askorik ekarri bizi mailari dagokionez. Lehen bezain pobre dira eta bizi-baldintzak oso txarrak dira gehienentzat. Musikak, gizakion egoera islatzen duen tresna ezin hobea denez, egoera hori islatzen du. Esklabutzarekin amaitu da, baina arrazakeria eguneroko ogia da. 70. hamarkada hasieran, AEBetan beltzen eskubideen mugimenduak pil-pilean daude. Malcolm X eta pantera beltzen garaia da. Jamaikar musikan aldaketak datoz, aldaketa musikalak: baxuak eta bateriak nagusitasuna hartzen dute, eta aldaketa mezuetan: giza eskubideen aldarrikapena, Afrikarako itzulera eta rasta erlijioa.

Roots & Culture, urrezko aroa
Iritzi kontrajarriak egon daitezke R&C delakoa definitzerakoan, baina oro har ghettoetako sufrimendutik sortutako adierazpidea dela esan daiteke, miseria gorrian bizi denaren errealitatea. Musikalki ezaugarri batzuk baditu ere (baxu eta bateriaren nagusitasuna, nyahbingi perkusioak, haize sekzioa, melodia serio eta tristeak, e.a.), musikaren eremua gainditzen duten ezaugarriek dute garrantzia. Aurreko ataletan aipatu ditugun gaiak jorratzen dira: Afrikarako itzulera, esklabutza, giza eskubideak, ghettoetako sufrimendua, Rasta erlijioa, e.a. Osagai hauek, jamaikar musikaren garai gehienetan aurki daitezke; ska garaian Justin Hinds, Ethiopians, Prince Buster, Skatalites eta beste askok erabiltzen zituzten, baita rocksteady eta early reggaearen garaietan ere beste askok (Heptones, Max Romeo, Alton Ellis, Ken Boothle, e.a). Dena den, 1974tik 1980ra doan tartean lortu zuen nagusitasunagatik da garai hori ezaguna R&C reggaearena bezala. Urte horietan rasta erlijioa oso zabaldua zegoen irlan eta reggaeak (Wailers taldeari esker neurri handi batean) nazioartean hasi zen ezaguna egiten. Garai horretan iritsi ziren heldutasunera Burning Spear, Culture, Abyssinians, Junior Byles, Augustus Pablo, Gladiators, Wailing Souls, Mighty Diamonds eta antzeko talde/abeslariak. Ezin ahaztu Jamaikar musikan ekoizle edo produktoreek izan duten eta gaur egun duten pisua eta garrantzia. Garai horretakoak dira; besteak beste, Lee Perry, Joe Gibbs, Bunny Lee, Niney Holness edo Jack Ruby. Reggaeak gaur egun mundu mailan duen garrantzia ulertzeko ezinbesteko izenak.

New Roots
80. hamarkada hasieran, eta bereziki Bob Marley hil eta gero, reggaeak aurreko urteetan nazioarte mailan zuen garrantzia galtzen joango zen. Rasta erlijioak eta Afrikarako itzuleraren mugimenduak indarra galdu zuten eta reggaean garapena eman zen musikalki; dancehall-aren garaia hasiko zen. Jamaikar musikari eta produktoreak sound systemei begira jarri ziren eta kantuetan gai “serioak” bigarren mailan geratzen hasiko ziren pixkanaka. 1985etik aurrera festa kutsua nagusitzen hasten da berriro reggaean. Sexuaren inguruko letrak abeslarien ahotan. Emakumea sexu makina hutsean bilakatzen da. Balore matxista eta kapitalistak nagusi, berekoikeria, ea zeinek gauza material gehiago dituen; kotxe eta moto potenteak, urrezko bitxiak, kateak, eraztunak…Slackness-aren garaia da. Salbuespenak salbuespen noski. Sustraizko reggaea egiten duten klasikoek Europa aldera joko dute musika egiten jarraitu nahi badute. Exodo berria martxan da (Ingalaterrara bereziki). Dancehall-ak ez du herri xehearen benetako egoera adierazten. 90. hamarkada hasieran, reggaeak bere benetako izaera berreskuratu beharra duela sentitzen du eta lan horretan izen propioak sortuko dira. Garnett Silk da Roots & Culture reggaearen itzuleran aitzindarietako bat eta konpromiso horretan bizia utziko du (tirokatuta hil zuten 1994ean). Mezu konprometituek garrantzia hartuko dute berriro ere eta berarekin batera kutsu erlijiosoa dutenek ere. Luciano, Bushman, Everton Blender, Morgan Heritage, Mikey General eta antzeko abeslariak “conscious” letrak erabiltzen dituzte, letra kontzienteak, konprometituak. Reggaeak sustraiak berreskuratu dituela diote askok. Benetan horrela da edo konpromiso hori itxurakeri hutsa besterik ez da? Slackness-a jorratzen zuten musikari askok (Buju Banton, Beenie man…) Selassie-ri abesten diote orain, dreadlocks-ak (rastak) uzten dituzte. Benetan sentitzen al dute diotena? Ustezko konpromiso horrek, gose direnen, zapalduak daudenen alde zerbait egitera bultzatzen ditu? Askotan, irudiaren atzean mamirik ez dagoela pentsatzen dugu. XXI. mende hasera honetan, New Roots mugimenduak indarra galtzen duela dirudi. Dancehall-ragga erritmoak eta jarrerak bueltan dira berriro, indartsu. Sentsazioak dira. Han eta hemen irakurri eta entzundakoaren ondorioz sorrarazitako sentsazioak besterik ez. Azken finean, zer dakigu benetan milaka kilometrotara dagoen irla horri buruz. Zer dakigu benetan gurearekin horrelako desberdintasunak dituen kultura horri buruz. Asko dugu oraindik ikasteko eta lotura eta zubi asko eraiki beharra dugu oraindik. Jarrai dezagun lanean. Sustraiak eta kultura.

Roots & Culture klasikoak
Asko dira estilo/jarrera honen barruan kokatu daitezkeen artista eta disko klasikoak. Horietako bost aukeratu ditugu hemen eta horietako batzuk Roots & Culture garaikoak izan ez arren, korronte horren barruan kokatu beharra dago. Sustraizko reggaearen barruan dagoen aniztasuna erakustea bilatu dugu aukeraketa honekin, disko eta musika ederra erakusteaz gain noski. On egin.

Burning Spear: Marcus Garvey
Keniako independentziaren aldeko gudariaren omenez hartu zuen Winston Rodney musikariak Burning Spear izena (sutan dagoen lantzaria). Hasieratik Marcus Garvey-ren ideien mezulari, reggaean inoiz egon den abeslaririk konprometituenetakoa da. Musika munduan daraman ia mende erdian tinko mantendu da herri beltzaren eskubideen defentsan (hitzez eta ekintzez).

The Abyssinians:
Satta MassaGanna Reggaeak inoiz ezagutu duen ahots hirukoterik mistikoena. Bernard Collins eta Lynford eta Donnald Manning anaiek osatutako taldeak elizetako gospel ahotsak soularen goxotasunarekin maisuki uztartu dituzte. Gai erlijiosoak nagusi, Afrikarako itzulera eta rastafarismoa dituzte ardatz. Disko honetan taldearen lehen urteetako kantak jasotzen dira. Urteetan musika mundutik aparte egon eta gero berriro elkartu dira.

Big Youth:
Screaming Target Sound Systemetan animatzaile modura hasitako hizlariek estilo propioa sortu zuten reggaean; Dj edo toasterra. Horien artean, Big Youth da mezuetan konpromiso maila handienetakoa erakutsi duena. Bertsolarien antzera inprobisazioan maisu da eta kontzertuetan jendearekin (ulertzen diotenekin behintzat) lotura berezia sortzen du. Disko honetan Gregory Isaacs, Dawn Pen edo Dennis Brown-ek erabilitako base eta ahotsen gainean abesten du.

Mutabaruka:
Check it Roots & Culture delakoaren garaitik kanpo badago ere, reggaearen barruan oso interesgarria den Dub Poetry estiloaren aitzindari da, Linton Kwesi Johnson-ekin batera. Reggaearekin musikatutako olerkiak edo olerki musikatuak. Reggaearen adar militante eta jantziena (landua, ikasia, intelektuala). Erlijioa edo marihuana bezalako gaien gainetik giza eskubideetaz ari da, eskubideen aldeko borrokaz.

Luciano:
Visions New Roots delakoaren ezinbesteko erreferentea. Dennis Brown abeslariarekin antzekotasun handiak ditu, bai kantatzeko duen estiloarengatik eta baita zabaltzen dituen mezuengatik ere. Gauza gogorrenak modu goxoenean esateko trebezi berezia du eta gaur egun Jamaikan dauden musikari eta ekoizleen eskutik doa beti. Roots & Culture estiloaren alde maitekorrena.